ဗုဒၶ၀ါဒီ႐ႈျမင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံဆိုတာ ဘိကၡဳဓမၼပိယ (ယူအက္စ္ေအ)

လြန္ခဲ့တဲ့သံုးပတ္ခန္႔က “ဗုဒၶ၀ါဒီနွင့္ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတာ္’’ အမည္နဲ႔ ေဆာင္ပါးတစ္ပုဒ္ေရးျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ႏွစ္ ေပါင္းရွစ္ဆယ္နီးပါး ေလွ်ာက္လွမ္းေနၿပီးျဖစ္ပါလွ်က္ စည္းကမ္းျပည့္၀တဲ့ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတာ္ႀကီးဆီသို႔ မေရာက္ရိွႏုိင္ေသးတဲ့ ထိုင္းႏုိင္ငံရဲ့ဒီမိုကေရစီအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္းနဲ႔၊ ဗုဒၶ၀ါဒီတေယာက္ရဲ့အျမင္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီစံနစ္အေပၚမွာ သံုးသပ္တင္ျပထားျခင္းပါ။

ဒီမိုကေရစီဆိုတဲ့လမ္းစဥ္နဲ႔ ျမန္မာျပည္သူ၊ ျပည္သားေတြ နွစ္ေပါင္းငါးဆယ္ေက်ာ္ အလွမ္းကြာေ၀းခဲ့ၾကရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီ စံနစ္ရဲ့ အႏွစ္သာရကို ခံစားသိရိွသူေတြ အေတာ္ကိုနည္းသြားၿပီလုိ႔ ဆိုရမွာပါ။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ ေပ်ာက္ဆံုးသြားတဲ့နွစ္ေပါင္းက ငါးဆယ္ေက်ာ္ဆိုေတာ့ အေတာ္ႀကီးကိုၾကာသြားၿပီလို႔လဲ ဆိုရမွာပါ။ ၁၉၆၂ ခုနွစ္မွ ေနာက္ပိုင္းကာလမ်ားမွာလည္း ဒီမိုကေရစီဆိုတဲ့စကားကို ေရာင္လို႔ေတာင္ အိပ္မက္မမက္ရဲခဲ့တဲ့ ေခတ္ကာလမ်ားဆိုေတာ့ ဒီမိုကေရစီအေၾကာင္းကိုေျပာခဲ့မိရင္ ေရာသမေမႊခံရမွာကို ေၾကာက္လို႔ထင္ ပါရဲ့ ဒီမိုကေရစီဆိုရင္ ေ၀းေ၀းက ေရွာင္ေနခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီအေျခအေနမ်ဳိးေတြကို ေက်ာ္ျဖစ္လာခဲ့ၾကရတဲ့ျမန္မာျပည္သူ၊ ျပည္သားတို႔ရဲ့ဘ၀ကို စာနာေပးႏုိင္ဖို႔ပါ။

ေၾကာက္ရံြ႕ျခင္းဆိုတာသိလို႔ ေၾကာက္သူမ်ားရိွသလို၊ မသိလို႔ေၾကာက္ေနသူမ်ားလည္းရိွေနျခင္းပါ။ စနစ္တစ္ခုရဲ့ေအာက္မွာ အေၾကာက္ တရားနဲ႔ ေနရတဲ့အခါမ်ဳိးမွာ အျခားစံနစ္တစ္ခုကို ေျပာရမွာ၊ ေဆြးေႏြးရမွာကို ေၾကာက္တယ္ဆိုတာ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ယခုအခါမွာ ႏုိင္ငံေတာ္က ဒီမိုကေရစီစံနစ္ကို က်င့္သံုးေနၿပီျဖစ္ပါလွ်က္ ႏုိင္ငံတြင္းမွာေနတဲ့ ျပည္သူ၊ ျပည္သားေတြရဲ႕ အေၾကာက္တရားမ်ဳိးကေတာ့ ဆန္းေနသလိုပဲ။ တကယ္ေတာ့ အေၾကာက္တရားလြန္ကဲေနသူမ်ားဟာ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ရဲ့က်င့္ထံုးေတြကို မသိၾကလုိ႔၊ မေလ့လာၾကလုိ႔ ေၾကာက္ေနၾကျခင္းမ်ဳိးပါ။ ဒီမိုကေရစီစံနစ္အရ ႏုိင္ငံေတာ္ကခ်မွတ္ထားတဲ့ဥပေဒမ်ား၊ ျပည္သူ၊ ျပည္သားေတြ လိုက္နာက်င့္သံုးရမဲ့ ဥပေဒ မ်ားကို ျပည္သူေတြ သိထားၾကမယ္ဆိုရင္ (လုိ႔မဟုတ္) သိနားလည္ေအာင္ျပဳလုပ္ထားၾကမယ္ဆိုရင္ ေက်ာ္လြန္လာခဲ့တဲ့ ေနရက္အခ်ိန္ေတြ အတြက္ ျပန္လည္နွေျမာမိၾကမွာပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ရဲ႕ ေလးနက္တဲ့အႏွစ္သာရမ်ားကို ျပည္သူ၊ ျပည္သားေတြ ေစာစီးစြာသိရိွ ႏုိင္ဖုိ႔ပါ။

ျပည္သူေတြ ဒီမိုကေရစီနဲ႔စပ္တဲ့အသိတရားေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားနည္းပါးေနၾကသလဲဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီရဲ့အႏွစ္သာရကို မသိရွာၾကေလ ေတာ့ ဒီမိုကေရစီရရင္ ထင္ရာလုပ္လုိ႔ရၿပီလုိ႔အထင္ေရာက္ေနသူေတြက ဒုနဲ႔ေဒး။ ဒီမိုကေရစီရဲ့အႏွစ္သာရကို ဘာမွမသိဘဲ ေျပာသြားတဲ့ သူရဲ့စကားကို တကယ့္ဒီမိုကေရစီ က်င့္ထံုးႀကီးထင္ၿပီး ထင္ရာစိုင္းခ်င္သူေတြအတြက္ ရင္ေလးမိပါရဲ့။ မၾကာခင္ကၿပီးဆံုးသြားတဲ့ ျမန္မာ႐ုိး ရာသၾကၤန္ပဲြမွာ ျပည္သူ၊ ျပည္သားအမ်ားစုရဲ့ ၀တ္စားဆင္ယဥ္မႈေတြက ျပည္သူေတြရဲ့စိတ္ဓာတ္အခ်ဳိ႕ကို တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ထင္ဟပျ္ပေန ျခင္းပါ။ သ႐ုပ္ပ်က္၀တ္စားဆင္ယင္မႈေတြက ျမန္မာရိုးရာ၀တ္စားဆင္ယင္မႈေတြကို စိန္ေခၚလာၿပီဆိုေတာ့လဲ စိတ္ပူတတ္သူမ်ားအတြက္ စိတ္ပူစရာပါ။ မလံုတလံု၊ မေပၚတေပၚ ေခတ္ေပၚ၀တ္စားဆင္ယင္မႈေတြဟာ ျမန္မာ့႐ုိးရာယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ားကို အစြန္းအ ထင္း ထင္ေစႏုိင္႐ုံမက ဖ်က္ဆီးပစ္တဲ့အထိေရာက္သြားႏုိင္တယ္ဆိုတာ ျပည္သူ၊ ျပည္သားအမ်ားစု သိထားႏုိင္ဖို႔ပါ။

ဒီေနရာမွာ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံမ်ားအားလံုးက ေလးစားလိုက္နာရတဲ့ “လူ႔အခြင့္အေရး ေက်ညာစာတမ္းႀကီး’’ ကို အခြင့္သင့္လုိ႔တင္ျပပါရေစ။ အဲဒီစာတမ္းထဲမွာ ဒီမိုကေရစီကို ေလးစားလိုက္နာသူတိုင္း က်င့္သံုးရမဲ့စည္းကမ္းေပါင္း အခ်က္သံုးဆယ္တိတိပါ၀င္ေနၿပီး၊ ထိုစည္းကမ္း မ်ားကို ကုလသမဂၢမွ ၁၉၄ဂ ခုနွစ္တြင္ “လူ႔အခြင့္ေရး ေၾကညာစာတမ္းႀကီး’’ တခုအေနနဲ႔ထုတ္ျပန္ထားခဲ့တာပါ။ အဲဒီလူ႔အခြင့္ေရး ေၾကညာ စာတမ္းႀကီးမွာပါတဲ့ ပထမဦးဆံုးလိုက္နာရမည့္စည္းကမ္းက “ဤကမၻာတြင္ လူဟူသမွ်သည္ မိသားစုအဖဲြ႕၀င္ ညီအကိုေမာင္နွမမ်ား သ ဖြယ္ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သင္သည္ လူခ်င္းဆက္ဆံရာ၌ ၾကင္နာစြာေဖာ္ေရြစြာ ယဥ္ေက်းစြာ ျပဳမူသင့္၏’’ လုိ႔ ေဖၚျပထားျခင္းပါ။ ဟိရီ၊ ၾသတၱ ပၸတရားကိုတန္ဖိုးထားတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံလိုႏုိင္ငံမ်ဳိး၌ မလံုမျခံဳ၀တ္စားဆင္ယဥ္မႈမ်ဳိးကိုျပဳျခင္းဟာ အမ်ားအေပၚမွာ (သုိ႔မဟုတ္) ယဥ္ေက်းတဲ့လူ့အသိုင္းအ၀ိုင္းေပၚမွာ ယဥ္ေက်းစြာ ျပဳမူရာ ေရာက္၊ မေရာက္ စဥ္းစားႏုိင္ၾကဖို႔ပါ။ အေဖနဲ႔သမီး၊ အကိုနဲ႔ညီမ တခရီးထဲမွာ အတူသြားလုိ႔မ အျမင္လည္းမေတာ္၊ သင့္လည္းမသင့္ေတာ္တဲ့အေနအထားမ်ဳိးမွာ ရိွေနလုိ႔ပါ။ အခ်င္းခ်င္း ယဥ္ေက်းစြာ ျပဳမူသင့္၏ဆိုတဲ့အဓိပၸါယ္ဟာ သိပ္ကိုေလးနက္သိမ့္ေမြ႕လွတယ္။ “စံုပု၀ါ ဘယ္ညာခ်ၿပီး၊ မႈန္နံသာ ခ်ယ္ကာသတာကို အလွတရားပါ’’ လုိ႔ ျမန္မာအမ်ားစုရဲ့သေဘာထားက ထင္ရွားရိွေနေသး တယ္ဆိုရင္၊ လံုလံုျခံဳျခံဳနဲ႔ ၀တ္စားဆင္ယဥ္တဲ့ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေကာင္းတို႔ရဲ့ ေက်ာ့ရွင္းတဲ့အလွတရားကို ျမန္မာျပည္ သူ၊ ျပည္သားတုိ႔က ျမတ္နိုးစြာျဖင့္ ဆက္လက္တန္ဖိုးထားဆဲဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးတုိ႔ရဲ့ အလွက်က္သေရဆိုတာ ဒါမ်ဳိးပါလုိ႔ ကမာၻ ကို စံထားေျပာဆိုလုိ႔ရမွာပါ။ ဒီလိုမွမဟုတ္ပဲ တိုင္းတစ္ပါးယဥ္ေက်းမႈကို အထငႀကီးၿပီး၊ အတုယူမွားၾကမယ္ဆိုရင္ေတာ့ “ယွဥ္တုတိုင္း ရွက္ စရာေတြခ်ည္း’’ ျဖစ္ေနမွာပါ။ “ယိုသူမရွက္ ျမင္သူရွက္’’ အျဖစ္မ်ဳိးေတြခ်ည္း ၾကံဳေတြ႕ေနၾကရမွာပါ။ ကိုယ္ပိုင္အသိဉာဏ္နဲ႔ စဥ္းစားေ၀ဖန္ ႏုိင္ၾကဖုိ႔ပါ။

ထင္ရာစိုင္းခ်င္တဲ့ အမူအက်င့္ေတြရိွေနေသးတဲ့ ျမန္မာျပည္သူ၊ ျပည္သားေတြ စာေတြေပေတြအမ်ားႀကီးဖတ္ၾကဖုိ႔ပါ။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ ႏုိင္ငံေတာ္ မွလည္း ပညာေပးေဟာေျပာပဲြေတြ၊ စာေပေဟာေျပာပဲြေတြ၊ ေရဒီယို၊ ႐ုပ္သံလႊင့္အစီအစဥ္ေတြနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာေတြ ကို မၾကာမၾကာျပဳလုပ္ေပးေနရမွာပါ။ သတင္းမီဒီယာမ်ားနွင့္ အႏုပညာရွင္မ်ားကလည္း ပညာေပးေဆြးေႏြးပဲြေတြ၊ ႐ုပ္သံလႊင့္ဇာတ္လမ္း ေတြနဲ႔ ဒီမိုကေရစီရဲ့အနွစ္သာရကိုေပၚလြင္ေစတဲ့ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားမ်ားကို ထုတ္လႊင့္ေပးၾကရမွာပါ။ ျပည္သူ၊ ျပည္သားေတြ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ ကို သေဘာသက္၀င္လာၿပီး၊ ျပည္သူျပည္သားေတြကိုယ္တိုင္ ပူးေပါင္းပါ၀င္လာမွ စည္းကမ္းျပည့္၀တဲ့ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတာႀကီးဆိုတာ တ ကယ္္ျဖစ္လာမွာပါ။

ျမန္မာျပည္မွာ ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာ ကြာျခားလြန္းတဲ့လူတန္းစားျပႆနာရိွေနေလေတာ့ အလႊာမတူညီတဲ့လူတန္းစားေတြကို အသိတရားေတြ တူညီလာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ျဖစ္ႏုိင္မလဲလုိ႔ တဦးတေယာက္က ေမးခြန္းထုတ္ေမးလာခဲ့ရင္ အေျဖကို ၀ိုင္း၀န္းစဥ္းစားေပးၾကဖုိ႔ပါ။

ဒီေနရာမွာ ျမတ္ဗုဒၶအသံုးျပဳတဲ့ နည္းစံနစ္ေလးတစ္ခုကို သတိရမိလုိ႔တင္ျပပါရေစ။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ့သာသနာေတာ္အတြင္းကို ၀င္ေရာက္လာသူ ေတြဟာ အသိပညာ ဥစၥာဓနအားျဖင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ လယ္ဗယ္မတူညီသူေတြမ်ားပါတယ္။ သာမန္အားျဖင့္ဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္ လိုပဲ လယ္ဗယ္ကိုညႇိညႇိ လယ္ဗယ္ညိႇလုိ႔ကိုမရႏုိင္တဲ့အေနအထားမ်ဳိးမွာပါ။ သာသနာေတာ္အတြင္း ရဟန္းျပဳလာသူေတြထဲမွာ ရွင္ဘုရင္ဆို သူေတြလဲ ပါတယ္။ စစ္သူႀကီးဆိုသူေတြလဲပါတယ္။ သူေ႒းသူႂကြယ္ေတြလဲပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးကုန္ကုန္ေျပာရရင္ ဆင္းရဲသားကအစ သူခိုးဓားျပ၊ လူဆိုးလူမိုက္ေတြအထိ ပါ၀င္ေနတာ။ ဆံုးမထိုက္တဲ့သူမ်ားကို ဆံုးမေတာ္မူရာ၌ ကြၽမ္းက်င္ေတာ္မူလွတဲ့ ျမတ္စြာဘုရားဟာ သာသနာေတာ္အတြင္း ၀င္ေရာက္လာသူေတြအားလံုးကို လယ္ဗယ္ညီေအာင္ ျပဳက်င့္ႏုိင္တဲ့စံနစ္တစ္ခုကို ခ်မွတ္ေတာ္မူခဲ့တယ္။ စံနစ္က ရိုးတယ္။ ရွင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရိွတယ္။ အဲဒီအက်င့္ကို “သိကၡာ သံုးပါးအက်င့္’’လုိ႔ေခၚတာ။ သီလ သမာဓိ ပညာကို သိ ကၡာသံုးပါးအက်င့္လုိ႔ သိထားဖုိ႔ပါ။

ဦးစြာပထမ ျမတ္စြာဘုရားက သာသနာေတာ္အတြင္း၀င္ေရာက္လာၾကတဲ့ သူခိုးဓားျပဆိုသူေတြကိုေရာ၊ လူဆိုးလူမိုက္ဆိုသူေတြကိုေရာ၊ သူေ႒းသူႂကြယ္ဆိုသူေတြကိုေရာ၊ စစ္သူႀကီးဆိုသူေတြကိုေရာ၊ ရွင္ဘုရင္ဆိုသူေတြကိုေရာ၊ ဒီလူေတြအားလံုးကို အေျခခံလယ္ဗယ္ ညီသြား ေအာင္ သီလအက်င့္တရားနဲ႔ကိုယ္နဲ႔ႏႈတ္ကို ယဥ္ေက်းသြားေအာင္ ဦးစြာပထမ ဆံုးမေတာ္မူတယ္။ မၾကာခင္မွာပဲ သူတုိ႔အားလံုးရဲ့ ကိုယ္ အမူအယာေရာ၊ ႏႈတ္အမူအယာမ်ားဟာ တေျဖးေျဖး ယဥ္ေက်းသိမ့္ေမြ႕လာၿပီး (ယဥ္ေက်းၿပီးသူမ်ားဆို ပိုမိုယဥ္ေက်းသိမ့္ေမြ႕လာၿပီး) အ တိုင္းအတာတစ္ခုအထိ လယ္ဗယ္ညီလာတယ္။ ဒါေပမဲ့ သီလရဲ႕အစြမ္းက ကိုယ္ႏႈတ္ႏွစ္ပါးကိုသာ ယဥ္ေက်းေအာင္ျပဳႏုိင္ၿပီး၊ စိတ္ကို ယဥ္ ေက်းေအာင္မျပဳႏုိင္ေသးတာမို႔ သမာဓိအေေလ့အက်င့္နဲ႔ ေနာက္ထပ္တဆင့္တိုးျမႇင့္ၿပီး စိတ္ကိုပါယဥ္ေက်းလာေအာင္ ဘ၀နာတရား တစ္ ခုခုကိုက်င့္သံုးေစၿပီး လယ္ဗယ္ညႇိေပးျပန္တယ္။ တိုတိုေျပာေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကိုယ္ႏႈတ္စိတ္ သံုးပါးလံုး ယဥ္ေက်းလာၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အသိတရားမွာ လယ္ဗယ္မညီျပန္ရင္လဲ ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့ သာသနာေတာ္တစ္ရပ္ကို တည္ေထာင္ႏုိင္ဖုိ႔ ခက္ခဲတဲ့အေနအထားမ်ဳိးမွာ ရိွေနျပန္ ေတာ့ အသိဉာဏ္ပညာ လယ္ဗယ္မ်ား အနီးစပ္ဆံုးတူညီမႈမ်ား ရရိွႏုိင္ေအာင္ ၀ိပႆနာပညာ၊ မဂ္ပညာ၊ ဖိုလ္ပညာတုိ႔ျဖင့္ ဘ၀ရဲ့သစၥာ၊ ဓမၼရဲ့တန္ဖိုးမ်ားကို သိနားလည္ေစခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ သိကၡာသံုးပါးအက်င့္တရားမ်ားကို ကိုယ္တိုင္ပြားမ်ားၾကျခင္းေၾကာင့္ သာသနာ့ ၀န္ထမ္း ရဟန္းေတာ္မ်ားရဲ့ဘ၀ဟာ အသိဉာဏ္လယ္ဗယ္မ်ား တူညီလာၾကတယ္။ အေျခခံလယ္ဗယ္မ်ားတူညီလာၾကေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းသာ ယာစြာနဲ႔ဂႏၳဓုတ (စာေပသင္ၾကား၊ ပို႔ခ်ျခင္း) အလုပ္၊ ၀ိပႆနာဓုတ (၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ျခင္း၊ ပြားမ်ားျခင္း) အလုပ္မ်ားကို ညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔လုပ္ႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶက ေ၀ေနယ်တုိ႔အား ဒီနည္းကို အသံုးျပဳၿပီး အေျခခံလယ္ဗယ္မ်ားကို အနီးစပ္ဆံုးညီေအာင္ ညိႇခဲ့ တာပါ။ စဥ္းစားႏုိင္ဖုိ႔ပါ။

ဒီမိုကေရစီရဲ့စံနစ္ေအာက္မွာ ျပည္သူျပည္သားေတြရဲ့ဘ၀ေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တဲြေနႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အသိတရားနဲ႔အေျခခံလူေနမႈဘ၀ လယ္ဗယ္ညီဖုိ႔ေတာ့ လိုမွာပါ။ အကယ္၍မ်ား ဆင္းရဲလြန္းသူေတြက သိပ္မ်ားေနၿပီး၊ ခ်မ္းသာလြန္းသူေတြက သိပ္နည္းလြန္းေနေသးရင္ အေျခခံလယ္ဗယ္မ်ား ညီဖုိ႔မလြယ္ပါ။ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရးကအစ လူေနမႈဘ၀ အဆင့္အတန္းမ်ားကို ညိွဖုိ႔ဆိုတာ အနီးစပ္ဆံုး လယ္ဗယ္ညီတဲ့ အဆင့္တန္းတစ္ခု အထိ ေရာက္လာႏုိင္ပါမွ ျဖစ္ႏုိင္မယ္လုိ႔ယံုၾကည္ထားမိလုိ႔ပါ။ ဦးစြာပထမ ျပည္သူျပည္သားေတြကို အသိတရားနဲ႔ဒီမိုကေရစီစံနစ္ရဲ့အနွစ္သာရမ်ားကို သိရိွနားလည္လာႏုိင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးၾကရမွာပါ။ တခိ်န္တည္းမွာပဲ စီးပြားေရး၊ ပညာ ေရး၊ က်န္းမာေရးနယ္ပယ္စသည္မ်ား၌ ၀င္ေငြမ်ားမ်ားရိွသူမ်ား၊ ေရာင္းခြန္၊ ၀ယ္ခြန္ အျမတ္အစြန္းမ်ားမ်ား ရေနသူမ်ားထံမွ အခြန္အခမ်ားကို တိုးျမွင့္ေကာက္ယူၿပီး၊ ၀င္ေငြနည္းသူမ်ား၊ ေရာင္းခြန္၊ ၀ယ္ခြန္ အျမတ္အစြန္း နည္းပါးသူမ်ားထံမွ အခြန္အခမ်ားကို ေလွ်ာ့ေပါ့ေကာက္ၾက ရမွာပါ။ အခိ်န္နဲ႔တေျပးညီဆိုသလို ျပည္သူေတြရဲ့ဘ၀ အသိတရားမ်ား ျမင့္မားတိုးတက္လာႏုိင္ေစရန္ ပညာေရးစံနစ္မ်ားကို ႏုိင္ငံတကာစံ နႈန္းမ်ားနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ေပးၾကရမွာပါ။

ဒီေနရမွာ ျပည္သူေတြရဲ့ လူေနမႈအဆင့္အတန္းမ်ား တိုးတက္ျမင့္မာလာႏုိင္ေစရန္ အကယ္ဒမစ္ အက္ဒ်ဴေကးရွင္း (Academic Education) မ်ဳိးကိုခ်ည္း ရည္ရြယ္ေျပာလိုျခင္းမဟုတ္ပါ။ အေျခခံျဖစ္ၿပီး အသိပညာမ်ားကိုတိုးပြးေစႏုိင္တဲ့ ျပည့္သူတုိ႔သိသင့္တဲ့ စီဗစ္အက္ဒ်ဴ ေကးရွင္း (Civic Education) မ်ဳိးတုိ႔လို၊ အီကိုနိုမစ္ခ္ အက္ဒ်ဴေကးရွင္း (Economic Education) မ်ဳိးတုိ႔လို၊ ေမာ္ရယ္ အက္ဒ်ဴေကးရွင္း (Moral Education) မ်ဳိးတုိ႔လို၊ ဟဲလ္သ္ အက္ဒ်ဴေကးရွင္း (Health Education) စတဲ့ အက္ဒ်ဴေကးရွင္း စတဲ့ပညာေရးမ်ဳိးတုိ႔ကိုပါ တပါ တည္း တိုးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ေပးၾကရမွာပါ။

အကယ္ဒမစ္ အက္ဒ်ဴေကးရွင္း (ေက်ာင္းသင္ခန္းစာပညာေရး) မ်ဳိးဆိုတာ ျမန္မာျပည္မွာေမြးဖြားတဲ့ ေက်ာင္သား၊ ေက်ာင္းသူတိုင္း အ ထက္တန္းပညာကို မသင္မေနရပညာေရးမ်ဳိး၊ အခမဲ့ပညာေရးမ်ဳိးျဖစ္လာသည္အထိ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္ၾကဖုိ႔ပါ။ စီဗစ္အက္ဒ်ဴေကးရွင္း (ျပည္သူ႔ပညာေရး) မ်ဳိးဆိုတာ ႏုိင္ငံမွာက်င့္သံုးေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ရယ္္၊ ႏုိင္ငံကိုအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီအစိုးရက ျပည္သူေတြအတြက္ ဘာေတြလုပ္ေပးႏုိင္တယ္၊ ဘာေတြလုပ္ေပးရမယ္ဆိုတာမ်ဳိးေတြကို ျပည္သူေတြသိရိွဖုိ႔ ပညာေပးရမဲ့ ပညာေရးမ်ဳိးပါ။ ျပည္သူေတြဖက္ကလဲ တိုင္းျပည္အတြက္ ဘာေတြလုပ္ေပးရမယ္၊ ဘာေတြလုပ္ေပးႏုိင္တယ္ဆိုတာေတြကို ျပည္သူေတြသိရိွလာေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးရတဲ့ ပညာေရး မ်ဳိးပါ။ အီကိုႏုိမစ္ခ္ အက္ဒ်ဴေကးရွင္း (စီးပြားေရးဆိုင္ရာပညာေရး) မ်ဳိးဆိုတာ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးျခင္း၊ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားျခင္းစတဲ့ အ ေျခခံစီးပြားေရးစံနစ္မ်ားကို ကိုယ့္ျပည္သူျပည္သားေတြ သိရိွလာေအာင္ တစ္ႏုိင္ တစ္ပိုင္ စီးပြားေရးကအစ ႀကီးက်ယ္တဲ့စည္းပြားေရးလုပ္ငန္း မ်ားကိုလုပ္ခ်င္လာေအာင္ ပညာေပးရတဲ့ပညာေရးမ်ဳိးပါ။ ေမာ္ရယ္ အက္ဒ်ဴေကးရွင္း (ကိုယ္က်င့္သိကၡာ၊ ျပည္သူ႔နီတိဆိုင္ရာပညာေရး) မ်ဳိးဆိုတာ ကိုယ့္က်င့္သိကၡာျမင့္မားမွ ျပည္သူတုိ႔ဘ၀တိုးတက္ႏုိင္ပံုႏွင့္ ျပည္သူေတြရဲ့ဘ၀ေတြတိုးတက္မွ တိုင္းျပည္တိုးတက္ ႏုိင္ပံုစသည္ မ်ားကို ျပည္သူေတြသိရိွလာေအာင္ပညာေပးရတဲ့ ပညာေရးမ်ဳိးပါ။ ဟဲလ္သ္ အက္ဒ်ဴေကးရွင္း (က်န္းမားေရးဆိုင္ရာ ပညာေရး) မ်ဳိးဆိုတာ က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အသိတရားမ်ား ျပည္သူျပည္သားမ်ားရဲ့ သိရိွလာေအာင္၊ ထိိုု႔ေနာက္ က်န္းမားေရးမ်ား လိုက္စားတတ္လာေအာင္၊ လိုက္စားခ်င္လာေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ေပးရတဲ့ ပညာေရးမ်ဳိးပါ။

ျပည္သူ၊ ျပည္သားေတြအမ်ားစုထင္ထားတာက ေရြးေကာက္ပဲြမွာ တိုင္းျပည္အတြက္မဲထည့္ၿပီးရင္ ျပည့္သူေတြရဲ့တာ၀န္ေတြ ေက်ႁပြန္ၿပီ ရယ္လုိ႔ထင္ေနၾကတာ။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အခုမွ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ကို ျပန္လည္က်င့္သံုးရမွာျဖစ္လုိ႔ စည္းကမ္းျပည့္၀တဲ့ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတာႀကီး ျဖစ္ႏုိင္ဖုိ႔ ျပည္သူေတြလိုက္နာရမဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို ျပည္သူေတြသိေအာင္ပညာေပးဖုိ႔ အမ်ားႀကီးလိုေနေသးတယ္ဆိုတာ ျပည္ သူေတြ သေဘာေပါက္ႏုိင္ၾကဖုိ႔ပါ။ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ကိုက်င့္သံုးရာမွာ သူရဲေကာင္း၀ါဒမ်ဳိးကို က်င့္သံုး၍မရႏုိင္သလို၊ ဟီ႐ုိး၀ါ့ရွစ္လုိ႔ေခၚတဲ့ သူရဲေကာင္းကိုးကြယ္မႈ၀ါဒမ်ဳိးကိုလည္း က်င့္သံုး၍ရႏုိင္မည္မဟုတ္ပါ။

ဒီမိုကေရစီစံနစ္ကိုက်င့္သံုးေတာ့မယ္ဆိုရင္ အေျခခံျဖစ္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ေလးစားလိုက္နာတတ္ဖုိ႔ပါ။ ဥပမာ၊ ရဟန္းရွင္လူေတြကို စိတ္အေနွာက္အယွက္ျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ အသံခ်ဲ႕စက္ႀကီးေတြကို ေန႔မေရွာင္၊ ညမေရွာင္ စိတ္ထင္တိုင္း ဖြင့္ျခင္းမ်ဳိးေတြ၊ အမိႈက္ေတြကို ေတြ႕ ကရာျပစ္၊ ကြမ္းေတြးကို ေတြ႕ကရာေထြး၊ ေဆးလိပ္တို၊ ပလပ္စတစ္၊ ေဖ်ာ္ရည္ဗူးခြံေတြကို ေတြ႕ကရာပစ္ခ်၊ စည္းကမ္းရိွေစခ်င္တဲ့လူက ေတြ႕လုိ႔ (ျမင္လုိ႔) အက်ဳိးသင့္ အေၾကာင္းသင့္၀င္ေျပာျပရင္ “မင္းကဘာေကာင္မို႔လဲ’’ ဆိုတဲ့ ရန္လိုတဲ့အၾကည့္နဲ႔ တုန္႔ျပန္မႈမ်ဳိးေတြကို ဆက္ လက္မျပဳလုပ္သင့္ေတာ့ဘူးဆိုတာေတြကို ျပည္သူေတြသိထားႏုိင္ဖုိ႔ပါ။

ဒီမိုကေရစီစံနစ္ဆိုတာ ကယ္တင္ရွင္၀ါဒမဟုတ္သလို၊ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့၀ါဒမ်ဳိးလဲမဟုတ္ပါ။ တကယ္ေတာ့ ျပည္သူေတြေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရမွ ခ်မွတ္လာတဲ့ မူ၀ါဒေရးရာမ်ားကို ျပည္သူ၊ ျပည္သားေတြက အတူပူးေပါင္းၿပီး လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖုိ႔၊ အေကာင္ အထည္ မေဖၚႏုိင္ေသးတဲ့မူ၀ါဒေရးရာမ်ားကို ျပည္သူေတြက အခြင့္အခါသင့္တိုင္း အၾကံျပဳေျပာဆိုၾကဖုိ႔ (စြမ္းႏုိင္ရင္ စာေစာင္မ်ား၊ မဂၢဇင္း မ်ားမွတဆင့္ အၾကံျပဳစာမ်ားေရးသားျခင္း စသည္မ်ားကို ျပဳလုပ္ၾကဖုိ႔ပါ)။ ထိုထက္ပို၍စြမ္းႏုိင္ရင္ ႏုိင္ငံေတာ္မွ ျပည္သူမ်ားအတြက္ ေဆြး ေႏြးပဲြမ်ား၊ ကြန္ဖရင့္စ္မ်ား၊ ဆီမီနာမ်ား၊ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပဲြမ်ား ျပဳလုပ္ေပးဖုိ႔ပါ။ ျပဳလုပ္ေပးလာတဲ့အခါမ်ဳိးမွာလဲ ျပည္သူမ်ားက ပါ၀င္ေဆြး ေႏြးႏုိင္ဖုိ႔ပါ။ ထိုအတြက္ သုေတသနစာတမ္းမ်ား ၾကိဳတင္ျပဳစုထားျခင္း၊ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ စာအုပ္၊ စာေပမ်ားကို ႀကိဳတင္ဖတ္႐ႈထားျခင္း မ်ဳိးေတြကို ျပဳလုပ္ထားၾကရမွာပါ။ ထိုလုိ႔ျပဳလုပ္ထားျခင္းျဖင့္ ထိုအသိတရားမ်ားကိုအေျခခံလ်က္ တိုင္းျပည္အတြက္ အၾကံျပဳေျပာၾကားျခင္း မ်ားကို ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ၾကဖုိ႔ပါ။

ထိုလုိ႔ျပုလုပ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ျပည္သူေတြ ဒီမိုကေရစီစိတ္ဓာတ္ေတြ၊ ဒီမိုကေရစီအရည္အေသြးေတြ ျပည့္၀လာေအာင္ စာအုပ္စာေပမ်ားကို မ်ားမ်ားဖတ္ရွၾကဖုိ႔ပါ။ ဒီမိုကေရစီက်င့္ထံုးဆိုင္ရာ အသိဉာဏ္မ်ားရိွလာၿပီး ကိုယ့္အခြင့္အေရးမ်ားကို ကိုယ္တိုင္သိထားႏုိင္ၾကဖုိ႔ပါ။ ဥပမာ - ဒီမိုကေရစီစံနစ္ကို ပီျပင္စြာက်င့္သံုးႏုိင္ၿပီးျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံတုိ႔လို ႏုိင္ငံမ်ဳိးေတြမွာ ၅ နွစ္၊ ၆ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္တစ္ေယာက္ကို ဖေထြးလုပ္သူက နိွပ္စက္ညႇင္းပမ္းမႈမ်ဳိးကိုျပဳလုပ္ခဲ့ရင္ ထိုကေလးငယ္က ရဲဌာနလုိ႔တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ဆက္သြယ္တိုင္ၾကားျခင္းကို ျပဳလုပ္ ႏုိင္ျခင္းမ်ဳိးပါ။ ထိုကေလးငယ္ဟာ သူ႔အခြင့္အေရးကို သူကိုယ္တိုင္ တရားဥပေဒနဲ႔အညီ ကာကြယ္ႏုိင္ျခင္းမ်ဳိးပါ။ မယားကို လင္ျဖစ္သူက ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ႏွိပ္စက္ခဲ့ရင္ အားႏြဲ႕တဲ့မိန္းမသားမ်ားက ရဲကိုတိုင္ၾကားၿပီး တရားဥပေဒျဖင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုကာကြယ္ႏုိင္ျခင္းမ်ဳိးပါ။ ျမန္မာျပည္ရဲ့ဒီမိုကေရစီက်င့္ထံုးမွာ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးလုိ႔ေရာက္ရိွႏုိင္ဖုိ႔ ဘ...

[Message clipped]  View entire message